Deep Blue
11 may 1997-ci ildə IBM şirkətində yaradılmış şahmat superkompüteri olan Deep Blue şahmat üzrə dünya çempionu Harri Kasparov üzərində 3,5–2,5 hesabı ilə qələbə qazanmışdır. "Deep Blue" adı "Deep Thought" layihəsinin adı və IBM-ə verilən "Big Blue" ləqəbinin birləşməsindən götürülmüşdür.Daha sonra IBM-ə keçdi, burada ilk dəfə Deep Thought, sonra 1989-cu ildə yenidən Deep Blue olaraq adlandırıldı. Dünya çempionu Qarri Kasparovla ilk dəfə 1996-cı ildə altı oyunluq bir matçda oynadı və dörd oyunda ikiyə uduzdu. 1997-ci ildə təkmilləşdirildi və altı oyunluq təkrar matçda iki oyunda qalib gələrək üç heç-heçə edərək Kasparovu məğlub etdi. Deep Blue-nun qələbəsi süni intellekt tarixində əlamətdar hadisə hesab olunur və bir neçə kitab və filmin mövzusu olub.
== Tarixi ==
Karnegi Mellon Universitetində doktorant olarkən Feng-hsiung Hsu ChipTest adı altında şahmat oynayan superkompüter hazırlamağa başladı. Maşın 1987-ci ildə Şimali Amerika Kompüter Şahmat Çempionatının qalibi oldu və Hsu və komandası 1988-ci ildə Deep Thought adlı bir varisi ilə davam etdi.1989-cu ildə doktorluq dərəcəsini aldıqdan sonra Hsu və Murray Campbell dünya şahmat çempionunu məğlub edə biləcək maşın yaratmaq layihəsini davam etdirmək üçün IBM Research şirkətinə qoşuldular.Onların həmkarı Tomas Anantharaman maliyyə sənayesinə getməzdən əvvəl qısa müddət ərzində IBM-də onlara qoşuldu və onu proqramçı Artur Cozef Hoan əvəz etdi.IBM Research-də uzun müddət çalışan Cerri Brodi sonradan 1990-cı ildə komandaya qoşuldu.
1997-ci ildə Chicago Tribune səhvən Deep Blue-nun United Airlines-a satıldığını bildirdi, bu, onun IBM-in əsas RS6000/SP2 sistemləri ilə fiziki oxşarlığına əsaslanan qarışıqlıqdır.Bu gün Deep Blue-nu təşkil edən iki rəfdən biri daha əvvəl İnformasiya Əsri ilə bağlı eksponatda nümayiş etdirilən Milli Amerika Tarixi Muzeyində saxlanılır.Digər raf isə 1997-ci ildə Kompüter Tarixi Muzeyi tərəfindən alınıb və İnqilab sərgisinin "Süni intellekt və robototexnika" qalereyasında nümayiş etdirilir.Dərin Mavi haqqında bir neçə kitab yazılmışdır, bunlar arasında dərin mavinin arxasında: Deep Blue tərtibçisi Feng-hsiung Hsu tərəfindən Dünya Şahmat Çempionunu məğlub edən kompüterin qurulmasıdı.
== Ədəbiyyat ==
Əliquliyev R. M., Salmanova P. M. İnformasiya cəmiyyəti: maraqlı xronoloji faktlar. Bakı: "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 2013, 169 səh.
Deep Purple
Deep Purple — 1968-ci ilin fevralında Xardfordda qurulan ingilis rok qrupudur. 1970-ci ildən bəri "ağır musiqi"-də gözə çarpan, nüfuzlu qruplardan hesab edilir. Musiqi tənqidçiləri Deep Purple-i hard-rok baniləri arasında görürlər. Eyni zamanda qrupun preqressiv rok və heavy metal inkişafına olan töhfələrini yüksək qiymətləndirirlər. Qrupun albomları ABŞ-də 7.5 milyon, o cümlədən bütün dünyada 100 milyondan çox satmış və bu nəticə ilə Deep Purple Ginnesin Rekordlar Kitabına düşmüşdür.
== Üzvlər ==
İndiki üzvlər
Ian Gillan - vokal, harmonika, konga (1969-1973, 1984-1989, 1992 - bu gün)
Steve Morse - elektro gitara (1994 - bu gün)
Roger Glover - bas gitara, sintesayzer (1969-1973, 1984 - bu gün)
Don Airey - klaviş (2002 - bu gün)
Ian Paice - zərb (1968-1976, 1984-bu gün)
Əvvəlki üzvlər
Ritchie Blackmore - Elektro Gitara (1968-1975, 1984-1993)
Jon Lord - klaviş, bekvokal (1968-1976, 1984-2002)
Rod Evans - vokal (1968-1969)
Nick Simper - bas, bekvokal (1968-1969)
David Coverdale - vokal (1973-1976)
Glenn Hughes - bas, vokal (1973-1976)
Tommy Bolin - gitara, vokal, pianino (1975-1976)
Joe Lynn Turner - vokal (1990-1992)
Joe Satriani - gitara (1993-1994)
== Diskoqrafiya ==
=== Studiya albomları ===
Shades of Deep Purple (1968)
The Book of Taliesyn (1968)
Deep Purple (1969)
Deep Purple in Rock (1970)
Fireball (1971)
Machine Head (1972)
Who Do We Think We Are (1973)
Burn (1974)
Stormbringer (1974)
Come Taste the Band (1975)
Perfect Strangers (1984)
The House of Blue Light (1987)
Slaves & Masters (1990)
The Battle Rages On (1993)
Purpendicular (1996)
Abandon (1998)
Bananas (2003)
Rapture of the Deep (2005)
Now What?! (2013)
Whoosh!
Deep web
Deep web — məzmunu standart veb axtarış mühərrikləri tərəfindən indeksləşdirilməyən Ümumdünya hörümçək toru hissəsidir. Termini elmə ilk dəfə kompüterşünas alim Maykl K. Berqman 2001-ci ildə, axtarış-indeksləmə termini kimi gətirmişdir.
Brauzerlərin İnternetin ilk tarixlərindən indeksləşdirə bilmədiyi məlumatları ehtiva edən minlərlə əlaqədən ibarət olan bir sistemdir. Normal axtarış sistemləri ilə tapılmayan bütün saytlar Dark vebə daxil edilmişdir.
Veb saytlar müxtəlif səbəblərdən görünməməsini istəyə bilər. Misal üçün; Kitabxana arxivləri, dövlət və özəl şirkət məlumatları kimi hər kəs tərəfindən tez-tez görünməsi istənilməyən və ya indeksləşdirilməsi çətin olan məzmunu ehtiva etdikləri üçün Brauzerlərdə göstərilmək istəmirlər. Bunlardan başqa flash saytlar, ajax olan saytlar (jQuery ilə işləyən), şifrə ilə daxil edilmiş saytlar, ftp saytları da Brauzerlər tərəfindən oxunması çətin olduğundan Deep veb-ə daxil edilir. Forumlardakı və saytlardakı sistem və admin qovluqları da təhlükəsizlik zəifliklərindən qaçınmaq üçün axtarış nəticələrində avtomatik olaraq göstərilmir. Fərqli axtarış sistemlərindən istifadə edərək dərin şəbəkəyə çatmaq mümkündür və istifadəçi təhlükəsizliyi üçün bu keçidlər normal brauzerlərdə açılmır.
Kaliforniya Universitetinin bir araşdırmasına görə, 2001-ci ildə 7,5 petabayt məlumatın Dark webdə olduğu təxmin edilirdi.
Deep learning
Dərin öyrənmə — təmsil öyrənmə yolu ilə süni neyron şəbəkələrə əsaslanan maşın öyrənmə metodlarının alt dəsti. "Dərin" sözü şəbəkədə çoxlu təbəqələrin istifadəsinə aiddir. İstifadə olunan üsullar nəzarətli, yarı nəzarətli və ya nəzarətsiz ola bilər.
Dərin neyron şəbəkələr, dərin etimad şəbəkələri, təkrarlanan neyron şəbəkələr, konvolyusiya neyron şəbəkələr və transformatorlar kimi dərin öyrənmə arxitekturaları kompüter görüşü, nitqin tanınması, təbii dilin emalı, maşın tərcüməsi, bioinformatika, dərman hazırlanması, tibbi şəkil təhlili, klimatologiya, material analizi və stolüstü oyun proqramları kimi sahələrə tətbiq edilmişdir. Burada onlar insan ekspert performansı ilə müqayisə edilə bilən və bəzi hallarda onları üstələyən nəticələr əldə etmişlər.
Süni neyron şəbəkələri (SNŞ) bioloji sistemlərdə informasiyanın emalı və paylanmış kommunikasiya qovşaqlarından ilhamlanaraq yaradılmışdır. SNŞ-lərin bioloji beyinlərdən müxtəlif fərqləri mövcuddur. Xüsusilə, süni neyron şəbəkələri statik və simvolik olur, əksər canlı orqanizmlərin bioloji beyni dinamik (plastik) və analoqdur. SNŞ ümumiyyətlə beyin funksiyası üçün aşağı keyfiyyətli modellər kimi qəbul edilir.
== Tərifi ==
Dərin öyrənmə, xam daxiletmə məlumatlarından daha yüksək səviyyəli xüsusiyyətləri mərhələli olaraq çıxarmaq üçün çoxlu qatlardan istifadə edən maşın öyrənmə alqoritmləri sinfidir.:199–200 Məsələn, şəklin emalı zamanı aşağı təbəqələr kənarları, yüksək təbəqələr isə rəqəmlər, hərflər və ya üzlər kimi insana aid olan anlayışları müəyyən edə bilər.
Cisco Packet Tracer
Cisco Packet Tracer — Şəbəkə simulyasiya proqramı. Heç bir fiziki qurğu istifadə etmədən qarışıq sistemlərin simulyasiyasının aparıldığı proqram təminatı.
Proqram istifadəçilərə simulyasiya edilmiş komanda xətti interfeysindən istifadə edərək Cisco marşrutlaşdırıcılarının və açarlarının konfiqurasiyasını simulyasiya etməyə imkan verir. Packet Tracer istifadəçilərə simulyasiya edilmiş şəbəkə cihazlarını uyğun gördükləri kimi əlavə etmək və silmək imkanı verən sürükləyib buraxan (Drag and drop) istifadəçi interfeysindən istifadə edir. Proqram təminatı əsasən Cisco Şəbəkə Akademiyası tələbələrinə fundamental CCNA-nı öyrənməyə kömək etmək üçün tədris vasitəsi kimi diqqət mərkəzindədir. Əvvəllər CCNA Akademiyası proqramında qeydiyyatdan keçmiş tələbələr bu aləti pulsuz yükləyə və təhsil məqsədləri üçün istifadə edə bilərdilər.
== Üstünlükləri ==
Cisco Packet Tracer də, əsasən CCNA kurikulum mövzuları ilə bağlı modelləşdirmələr yer alıb. Sadə Lan dizaynı, OSPF, RIP, EIGRP və.s kimi mövzuların realizəsini aparmaq mümkündür. Proqram Windows və Linux platformalarında 6 dildə yayılır.
== İstifadəsi ==
Proqram təminatı əsasən təhsildə tətbiq olunur.
In Too Deep
In Too Deep (azərb. Çox dərində) — Serbiyanın 2017 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki mahnısı.
Tiyana Boqiçeviç "In Too Deep" mahnısı ilə Serbiyanı Ukraynanın paytaxtı Kiyevdə keçirilən müsabiqədə təmsil etmişdir. Mahnı Borislav Milanov, Yoakim Persson, Yohan Alkenas və Lisa Dezmond tərəfindən bəstələnmişdir.
Deep-Ex-Sense
Anatoliy Anatoliyeviç Semyonov (rus. Анатолий Анатольевич Семенов, 2 yanvar 1992, Georgiyevsk, Stavropol diyarı) daha çox Deep-Ex-Sense ləqəbi ilə tanınır. rusiyalı hip-hop ifaçısı və batl-reper. Russian Battle League və Slovo layihələrinin iştirakçısı olub. RBL:All Stars və RBL:Universe layihələrinin qalibi olub. Slovo:Krasnodar layihəsinin dörddə bir final mərhələsinə qədər yüksəlib. Rusiyanın ən güclü batl-reperlərindən biri hesab olunur.
== Bioqrafiya ==
2 yanvar 1992-ci ildə Georgiyevskdə dünyaya göz açıb. 2011-ci ildə ilk bəstələrini yazmağa başlayıb. 2013-cü ildə müxtəlif onlayn batl proyektlərində iştirak edib.
Deep Is the Way
For Your Consideration — Avstraliya müğənnisi Gena Rose Bruce-nin ikinci studiya albomu. 27 yanvar 2023-cü ildə Dot Dash Recordings tərəfindən buraxılıb.
Webb's First Deep Field
Webb's First Deep Field ("Vebbin ilk dərin sahəsi") — "Ceyms Vebb" kosmik teleskopunun çəkdiyi ilk fotoşəkil. 11 iyul 2022-ci ildə ictimaiyyətə yayımlanmışdır. Fotoşəkil 4,6 milyard işıq ili məsafəsində yerləşən SMACS 0723 qalaktik klasterini göstərir. "Ceyms Vebb" yaxın infraqırmızı kamera ilə çəkilmiş kompozit şəkil Cənub yarımkürəsinin səmasının təqribən qum dənəciyi ölçüsündə bir sahəsini göstərir. Şəkildə minlərlə qalaktika göstərilir. Bu, kainatın indiyə qədər çəkilmiş ən yüksək dəqiqlikli təsviridir.
Şəkil kainatın indiyə qədər çəkilmiş ən yüksək dəqiqlikli təsviridir.
Şəklin ictimaiyyətə təqdimatı 11 iyul 2022-ci ildə Ağ Evdə baş tutmuşdur.
Webb's First Deep Field "James Webb Space Telescope" veb saytında.